Ιστορία της Διώρυγας

Η ιστορία της Διώρυγας

Ένα από τα σημαντικότερα έργα της σύγχρονης Ελλάδας, που διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο για το εμπόριο της Μεσογείου, η διώρυγα του Ισθμού της Κορίνθου, αποτέλεσε έμπνευση αιώνων και ολοκληρώθηκε… 25 αιώνες μετά τη σύλληψη της ιδέας της.
Η «Άφνειος Κόρινθος» υπήρξε από την αρχαιότητα μια από τις πιο σημαντικές πόλεις του τότε γνωστού κόσμου, αλλά και της σύγχρονης Ελλάδας. Η γεωγραφική της θέση την ανέδειξε σε σπουδαίο Ναυτικό, Εμπορικό και Πολιτιστικό κέντρο.

 

Η αρχή

 

Το ρολόι του χρόνου γυρίζει πίσω στα τέλη του 7ου προ Χριστού αιώνα και συγκεκριμένα στα 602 π.Χ. Τότε ο τύραννος την Κορίνθου ο Περίανδρος αποφάσισε να ενώσει τον Κορινθιακό με τον Σαρωνικό Κόλπο. Σκοπός του ήταν να γίνουν προσπάθειες για την διάνοιξη διώρυγας στον ισθμό της Κορίνθου που θα επέτρεπε την αποφυγή του επικίνδυνου περίπλου της Πελοποννήσου και την συντόμευση της διαδρομής.
Τα σχέδια του Περίανδρου, ενός από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, όπως μαρτυρούν αρχαίοι συγγραφείς, έμειναν απραγματοποίητα. Οι τεχνικοί της εποχής τον απέτρεψαν γιατί παρατήρησαν διαφορά στάθμης στις δύο πλευρές που θα προκαλούσε ροή του Κορινθιακού μέσα στον Σαρωνικό με άγνωστες συνέπειες και ίσως πλημμύρες παραλίων της Αττικής.
Η πραγματικότητα όμως ήταν διαφορετική. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες ο Περίανδρος εγκατέλειψε τα σχέδιά του όταν άκουσε την Πυθία και τους χρησμούς της. «Τον Ισθμό ούτε να τον οχυρώσετε, ούτε να τον σκάψετε. Γιατί ο Δίας έφτιαξε νησί, όπου έκρινε σωστό» έλεγε ο χρησμός της Πυθίας. Η φράση αυτή και οι αντιδράσεις διαφόρων θρησκόληπτων της εποχής, αλλά και ο φόβος του ότι θα προκαλούσε την οργή των θεών, τον απέτρεψαν να προχωρήσει σε ένα σημαντικό για την εποχή έργο. Η αρχή βέβαια έγινε. Τα σκληρά πετρώματα δικαιολόγησαν τη φήμη για την οργή του θεού Ποσειδώνα, αλλά το κυριότερο ήταν οι τεράστιες τεχνικές δυσκολίες.
Ιστορικοί όμως σημειώνουν πως ο χρησμός προκλήθηκε από τους ιερείς της εποχής, αλλά και από τους κατοίκους της Κορίνθου. Ο λόγος για τους πρώτους ήταν ότι φοβήθηκαν μήπως με την διάνοιξη του Ισθμού, χάσουν τα πλούσια αφιερώματα – δώρα των εμπόρων και ο δεύτερος ήταν ότι η πόλη θα έχανε οικονομικούς πόρους, καθώς οι έμποροι απλώς θα περνούσαν και δεν θα διέμεναν πλέον στην Κόρινθο.
Μετά από αυτό ο Περίανδρος προσπάθησε να δώσει λύση στο πρόβλημα κατασκευάζοντας τον ονομαστό Δίολκο. Αυτός ήταν ένας ειδικός δρόμος στρωμένος με πλάκες πωρόλιθου, ντυμένος με ξύλα, από τον οποίο διαβιβάζονταν τα πλοία που ήταν αλειμμένα με λίπος από το λιμάνι Κεγχρεές στον Σαρωνικό, μέχρι το λιμάνι Λέχαιον στον Κορινθιακό. Τα πλοία φορτωνόταν σε ειδικά οχήματα και σύρονταν δια μέσω ξηράς από τον δίολκο που ήταν πέντε μέτρα πλάτος, ενώ τα εμπορεύματα μεταφέρονταν με υποζύγια και δούλους. Η ιδέα αυτή ήταν πολύ πετυχημένη διότι τα πλοία της εποχής ήταν μικρών διαστάσεων και η δύναμη των δούλων και των ζώων ήταν επαρκής για το σκοπό αυτό. Το πρόβλημα όμως ήταν το κόστος για τα διόδια ήταν αρκετά υψηλό και συνήθως περνούσαν από τον δίολκο πολεμικά πλοία.
Τμήμα του λιθόστρωτου αυτού δρόμου, μεγάλο μέρος του οποίου αποκάλυψαν οι ανασκαφές του 1960, μπορεί να δει κανείς σήμερα στα δυτικά του σύγχρονου καναλιού. Διατηρούνται και οι βαθιές αυλακιές πάνω στις οποίες κινούνταν το όχημα που μετέφερε τα πλοία.